การวิเคราะห์การถดถอย (Regression Analysis) เป็นเครื่องมือทางสถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปร ตัวแปรหนึ่ง (ตัวแปรอิสระ) ถูกนำมาใช้เพื่อทำนายอีกตัวแปรหนึ่ง (ตัวแปรตาม) การวิเคราะห์การถดถอยเป็นเทคนิคที่พบบ่อยในสาขาสังคมศาสตร์
ตัวอย่างกรณีศึกษา
1. การศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อความพึงพอใจในงานของพนักงาน
นักวิจัยต้องการศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อความพึงพอใจในงานของพนักงาน
ตัวแปร:
- ตัวแปรตาม: ความพึงพอใจในงาน (วัดโดยแบบสอบถาม)
- ตัวแปรอิสระ:
- เงินเดือน
- สวัสดิการ
- สภาพแวดล้อมการทำงาน
- ความสัมพันธ์กับเพื่อนร่วมงาน
- โอกาสในการก้าวหน้า
วิธีการ:
- เก็บข้อมูลจากพนักงานโดยใช้แบบสอบถาม
- วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้การวิเคราะห์การถดถอยพหุคูณ (Multiple Regression Analysis)
ผลลัพธ์:
- พบว่าเงินเดือน สภาพแวดล้อมการทำงาน และความสัมพันธ์กับเพื่อนร่วมงาน มีผลต่อความพึงพอใจในงาน
- เงินเดือนเป็นตัวแปรที่มีผลต่อความพึงพอใจในงานมากที่สุด
2. การศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการตัดสินใจลงคะแนนเสียงเลือกตั้ง
นักวิจัยต้องการศึกษาปัจจัยที่มีผลต่อการตัดสินใจลงคะแนนเสียงเลือกตั้ง
ตัวแปร:
- ตัวแปรตาม: การตัดสินใจลงคะแนนเสียงเลือกตั้ง (วัดโดยการสัมภาษณ์)
- ตัวแปรอิสระ:
- นโยบายของพรรค
- ภาพลักษณ์ของตัวแทน
- ภูมิหลังของผู้ลงคะแนนเสียง
- สื่อมวลชน
วิธีการ:
- เก็บข้อมูลจากผู้ลงคะแนนเสียงโดยใช้การสัมภาษณ์
- วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้การวิเคราะห์การถดถอยโลจิสติก (Logistic Regression Analysis)
ผลลัพธ์:
- พบว่านโยบายของพรรคและภาพลักษณ์ของตัวแทนมีผลต่อการตัดสินใจลงคะแนนเสียง
- นโยบายของพรรคเป็นตัวแปรที่มีผลต่อการตัดสินใจลงคะแนนเสียงมากที่สุด
ข้อดีของการใช้ Regression ในงานวิจัยสาขาสังคมศาสตร์:
- ช่วยให้นักวิจัยสามารถระบุความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรต่างๆ
- ช่วยให้นักวิจัยสามารถทำนายตัวแปรหนึ่งจากอีกตัวแปรหนึ่ง
- ช่วยให้นักวิจัยสามารถทดสอบสมมติฐานต่างๆ
ข้อจำกัดของการใช้ Regression ในงานวิจัยสาขาสังคมศาสตร์:
- การวิเคราะห์การถดถอยเป็นเพียงเครื่องมือ ไม่สามารถบอกสาเหตุและผลได้
- ผลลัพธ์ของการวิเคราะห์การถดถอยขึ้นอยู่กับคุณภาพของข้อมูล
- การวิเคราะห์การถดถอยอาจไม่เหมาะสมกับงานวิจัยทุกประเภท
สรุป
การวิเคราะห์การถดถอยเป็นเครื่องมือทางสถิติที่มีประโยชน์สำหรับงานวิจัยสาขาสังคมศาสตร์ ช่วยให้นักวิจัยสามารถวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรต่างๆ และทำนายตัวแปรหนึ่งจากอีกตัวแปรหนึ่ง อย่างไรก็ตาม นักวิจัยควรตระหนักถึงข้อจำกัดของการวิเคราะห์การถดถอย และเลือกวิธีการวิเคราะห์ข้อมูลที่เหมาะสมกับงานวิจัยของตน