ตัวอย่างการออกแบบการวิจัยเชิงทดลอง

การวิจัยเชิงทดลอง เป็นการวิจัยที่มุ่งหาความสัมพันธ์แบบเหตุและผลระหว่างตัวแปร โดยนักวิจัยจะควบคุมตัวแปรต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง และสังเกตผลลัพธ์ที่เกิดขึ้น ตัวอย่างการออกแบบการวิจัยเชิงทดลอง มีดังนี้

1. แบบวิจัยเชิงทดลองแบบกลุ่มเดียว (One-Group Experimental Design)

แบบวิจัยนี้ใช้กลุ่มตัวอย่างเพียงกลุ่มเดียว โดยทำการวัดผลก่อนและหลังการทดลอง เปรียบเทียบผลลัพธ์ที่ได้เพื่อดูว่ามีการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นหรือไม่ ตัวอย่างเช่น ต้องการทดสอบว่าปุ๋ยสูตรใหม่ช่วยเพิ่มผลผลิตของข้าวหรือไม่ โดยทำการวัดผลผลิตข้าวของแปลงที่ใช้ปุ๋ยสูตรใหม่ก่อนและหลังการใส่ปุ๋ย

2. แบบวิจัยเชิงทดลองแบบกลุ่มควบคุม (Control Group Design)

แบบวิจัยนี้แบ่งกลุ่มตัวอย่างออกเป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มทดลอง (Experimental Group) และกลุ่มควบคุม (Control Group) กลุ่มทดลองจะได้รับการทดลอง โดยใช้ตัวแปรอิสระที่กำหนดไว้ ส่วนกลุ่มควบคุมจะไม่ได้รับการทดลอง เปรียบเสมือนกลุ่มอ้างอิง เปรียบเทียบผลลัพธ์ที่ได้ระหว่าง 2 กลุ่ม ตัวอย่างเช่น ต้องการทดสอบว่ายาชนิดใหม่มีประสิทธิภาพในการรักษาโรคหรือไม่ โดยแบ่งผู้ป่วยเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มทดลองจะได้รับยาใหม่ ส่วนกลุ่มควบคุมจะได้รับยาหลอก เปรียบเทียบอัตราการหายจากโรคของ 2 กลุ่ม

3. แบบวิจัยเชิงทดลองแบบสุ่ม (Randomized Experimental Design)

แบบวิจัยนี้ใช้การสุ่มตัวอย่างเพื่อจัดสรรกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม วิธีนี้ช่วยลดอคติและเพิ่มความน่าเชื่อถือของผลการวิจัย ตัวอย่างเช่น ต้องการทดสอบว่าโปรแกรมการสอนแบบใหม่มีประสิทธิภาพในการพัฒนาทักษะการอ่านหรือไม่ โดยทำการสุ่มนักเรียนเข้าเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มทดลองจะเรียนด้วยโปรแกรมใหม่ ส่วนกลุ่มควบคุมจะเรียนด้วยโปรแกรมเดิม เปรียบเทียบผลการทดสอบวัดระดับทักษะการอ่านของ 2 กลุ่ม

4. แบบวิจัยเชิงทดลองแบบแฟคทอเรียล (Factorial Experimental Design)

แบบวิจัยนี้ศึกษาผลของตัวแปรอิสระมากกว่า 1 ตัว ที่มีต่อตัวแปรตาม ตัวอย่างเช่น ต้องการทดสอบว่าปุ๋ยสูตรใหม่และวิธีการให้น้ำมีผลต่อผลผลิตของข้าวหรือไม่ โดยแบ่งแปลงข้าวออกเป็น 4 กลุ่ม แต่ละกลุ่มได้รับปุ๋ยสูตรใหม่และวิธีการให้น้ำต่างกัน เปรียบเทียบผลผลิตข้าวของ 4 กลุ่ม

5. แบบวิจัยเชิงทดลองแบบบล็อก (Block Design)

แบบวิจัยนี้ใช้เมื่อต้องการลดความแปรปรวนที่เกิดจากปัจจัยอื่นๆ ที่ไม่ใช่ตัวแปรอิสระ ตัวอย่างเช่น ต้องการทดสอบว่าปุ๋ยสูตรใหม่มีผลต่อผลผลิตของข้าวหรือไม่ โดยแบ่งแปลงข้าวออกเป็นบล็อกตามความอุดมสมบูรณ์ของดิน แต่ละบล็อกจะแบ่งแปลงย่อยเพื่อทดสอบปุ๋ยสูตรใหม่ เปรียบเทียบผลผลิตข้าวของแปลงย่อยในแต่ละบล็อก