การวิจัยเชิงทดลอง (Experimental Research) เป็นเครื่องมือสำคัญในการพัฒนาองค์ความรู้ในหลากหลายสาขาวิชา โดยมีบทบาทหลัก ดังนี้
1. ทดสอบสมมติฐานและสร้างทฤษฎี: การวิจัยเชิงทดลองช่วยให้นักวิจัยสามารถทดสอบสมมติฐานและสร้างทฤษฎีใหม่ ๆ ผ่านการควบคุมตัวแปรและสังเกตผลลัพธ์ที่ได้ ตัวอย่างเช่น การทดสอบว่ายาตัวใหม่มีประสิทธิภาพในการรักษาโรคหรือไม่
2. ยืนยันหรือหักล้างผลการวิจัย: การวิจัยเชิงทดลองสามารถยืนยันหรือหักล้างผลการวิจัยที่ผ่านมา โดยการทำการทดลองซ้ำภายใต้เงื่อนไขที่ควบคุม
3. ค้นหาความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปร: การวิจัยเชิงทดลองช่วยให้นักวิจัยสามารถค้นหาความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรต่าง ๆ ว่าตัวแปรหนึ่งมีผลต่ออีกตัวแปรหนึ่งหรือไม่ อย่างไร
4. พัฒนาวิธีการและเทคโนโลยี: การวิจัยเชิงทดลองช่วยให้นักวิจัยสามารถพัฒนาวิธีการและเทคโนโลยีใหม่ ๆ
5. ส่งเสริมการคิดวิเคราะห์: การวิจัยเชิงทดลองช่วยให้ผู้เรียนฝึกฝนทักษะการคิดวิเคราะห์ การออกแบบการทดลอง การวิเคราะห์ข้อมูล และการตีความผลลัพธ์
ตัวอย่างบทบาทของการวิจัยเชิงทดลอง:
- การวิจัยเชิงทดลองนำไปสู่การค้นพบยาปฏิชีวนะ วัคซีน และเทคโนโลยีทางการแพทย์อื่น ๆ
- การวิจัยเชิงทดลองช่วยให้นักจิตวิทยาเข้าใจพฤติกรรมของมนุษย์
- การวิจัยเชิงทดลองช่วยให้นักวิทยาศาสตร์พัฒนาเทคโนโลยีใหม่ ๆ เช่น พลังงานแสงอาทิตย์ เซลล์เชื้อเพลิง และวัสดุศาสตร์
ข้อจำกัดของการวิจัยเชิงทดลอง:
- การวิจัยเชิงทดลองอาจมีค่าใช้จ่ายสูง
- การวิจัยเชิงทดลองอาจใช้เวลานาน
- การวิจัยเชิงทดลองอาจควบคุมตัวแปรได้ไม่ทั้งหมด
- การวิจัยเชิงทดลองบางประเภทอาจขัดต่อหลักจริยธรรม