การวิจัยเชิงทดลอง เปรียบเสมือนห้องทดลองทางวิทยาศาสตร์ ที่นักวิจัยจะควบคุมปัจจัยต่างๆ เพื่อหาคำตอบว่าอะไรเป็น “สาเหตุ” และอะไรเป็น “ผล”
เป้าหมายหลัก:
- ค้นหาความสัมพันธ์เชิงสาเหตุระหว่างตัวแปร
- ทดสอบสมมติฐาน
- หาคำตอบว่าอะไรส่งผลต่ออะไร
- นำผลลัพธ์ไปประยุกต์ใช้จริง
วิธีการ:
- กำหนดตัวแปร:
- ตัวแปรอิสระ (Independent Variable): ตัวแปรที่นักวิจัยควบคุมและเปลี่ยนแปลง
- ตัวแปรตาม (Dependent Variable): ตัวแปรที่นักวิจัยวัดผลเพื่อดูว่าเปลี่ยนแปลงหรือไม่
- ออกแบบการทดลอง:
- เลือกกลุ่มตัวอย่างที่เหมาะสม
- กำหนดวิธีควบคุมตัวแปรอื่นๆ ที่อาจส่งผลต่อผลลัพธ์
- เลือกวิธีการวัดผล
- ทำการทดลอง:
- วิเคราะห์ผล:
- สรุปผล:
ตัวอย่าง:
- การทดสอบว่าปุ๋ยชนิดใดช่วยให้ต้นไม้โตเร็วที่สุด:
- ตัวแปรอิสระ: ชนิดของปุ๋ย
- ตัวแปรตาม: ความสูงของต้นไม้
- วิธีการ: แบ่งต้นไม้เป็นกลุ่ม ใส่ปุ๋ยชนิดต่างๆ ลงในแต่ละกลุ่ม วัดความสูงของต้นไม้เป็นเวลา X สัปดาห์
ข้อดี:
- สามารถหาความสัมพันธ์เชิงสาเหตุได้
- ควบคุมปัจจัยต่างๆ ได้
- ผลลัพธ์มีความน่าเชื่อถือ
ข้อจำกัด:
- ใช้เวลานาน
- มีค่าใช้จ่ายสูง
- ผลลัพธ์อาจไม่สามารถนำไปประยุกต์ใช้กับสถานการณ์จริงได้เสมอไป
สรุป:
การวิจัยเชิงทดลองเป็นวิธีการสำคัญในการพิสูจน์ความสัมพันธ์เชิงเหตุผล ช่วยให้นักวิจัยสามารถหาคำตอบว่าอะไรเป็นสาเหตุและอะไรเป็นผล