ไขความลับเทคนิคการสัมภาษณ์เชิงลึกที่ทำให้ผู้ให้ข้อมูลเปิดใจ โดยการสัมภาษณ์เชิงลึกเป็นเครื่องมืออันทรงพลังในการวิจัยเชิงคุณภาพ เป้าหมายคือเพื่อดึงข้อมูลเชิงลึก ประสบการณ์ ความคิดเห็น และความรู้สึกของผู้ให้ข้อมูล แต่มันไม่ใช่แค่การถามคำถามเฉยๆ เทคนิคที่ชาญฉลาดจะช่วยสร้างบรรยากาศที่ผ่อนคลาย กระตุ้นให้ผู้ให้ข้อมูลเปิดใจ และแบ่งปันข้อมูลอย่างเต็มใจ
เทคนิคสำคัญๆ มีดังนี้:
1. เตรียมตัวให้พร้อม:
- กำหนดเป้าหมายของการสัมภาษณ์ให้ชัดเจน
- ศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับประเด็นที่จะสัมภาษณ์
- ออกแบบคำถามปลายเปิด กระตุ้นให้ผู้ให้ข้อมูลอธิบาย
- ฝึกฝนการถามคำถาม การฟังอย่างตั้งใจ และภาษากาย
2. สร้างบรรยากาศที่ผ่อนคลาย:
- เริ่มต้นด้วยบทสนทนาเบาๆ เพื่อทำความรู้จัก
- อธิบายวัตถุประสงค์ของการสัมภาษณ์
- รับรองความลับของข้อมูล
- แสดงท่าทีที่เป็นมิตร ยิ้มแย้ม และตั้งใจฟัง
3. ใช้เทคนิคการถามคำถาม:
- เริ่มต้นด้วยคำถามกว้างๆ กระตุ้นให้ผู้ให้ข้อมูลเล่าเรื่อง
- ใช้คำถามปลายเปิด เช่น “ช่วยเล่าให้ฟังหน่อย” “คุณรู้สึกอย่างไร”
- ถามคำถามติดตามเพื่อเจาะลึกรายละเอียด
- หลีกเลี่ยงคำถามปลายปิด ตอบคำถามได้แค่ “ใช่” หรือ “ไม่ใช่”
4. ฟังอย่างตั้งใจ:
- มองตากัน แสดงท่าทีสนใจ
- จดบันทึกประเด็นสำคัญ
- ถามคำถามเพื่อยืนยันความเข้าใจ
- หลีกเลี่ยงการขัดจังหวะ
5. กระตุ้นให้ผู้ให้ข้อมูลคิด:
- ถามคำถามปลายเปิด กระตุ้นให้วิเคราะห์
- ถามถึงมุมมอง ประสบการณ์ และความรู้สึก
- ใช้เทคนิค “probing” กระตุ้นให้คิดต่อ
6. ปิดท้ายอย่างสุภาพ:
- สรุปประเด็นสำคัญ
- ขอบคุณสำหรับเวลาและข้อมูล
- เสนอโอกาสให้ผู้ให้ข้อมูลถามคำถาม