ในการตัดสินใจลงทุน การประเมินความคุ้มค่าของโครงการเป็นสิ่งสำคัญ ผู้ลงทุนต้องพิจารณาปัจจัยต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง เช่น ต้นทุนการลงทุน กระแสเงินสดรับสุทธิ และระยะเวลาคืนทุน เป็นต้น หนึ่งในเครื่องมือที่ใช้ในการประเมินความคุ้มค่าของโครงการคือ อัตราผลตอบแทนภายใน (Internal Rate of Return: IRR)
IRR คือ อัตราส่วนลดที่ทำให้มูลค่าปัจจุบันของกระแสเงินสดรับสุทธิของโครงการมีค่าเท่ากับต้นทุนการลงทุน พูดง่ายๆ คือ อัตราผลตอบแทนที่โครงการจะสร้างให้ได้ตามต้นทุนการลงทุน ในกรณีที่ IRR สูงกว่าต้นทุนการลงทุน แสดงว่าโครงการนั้นคุ้มค่าที่จะลงทุน
วิธีการคำนวณ IRR
การคำนวณ IRR สามารถทำได้หลายวิธี วิธีที่ง่ายที่สุดคือใช้วิธีลองผิดลองถูก (Trial and Error) โดยสมมติค่า IRR ขึ้นมาทีละค่า แล้วคำนวณมูลค่าปัจจุบันของกระแสเงินสดรับสุทธิของโครงการ หากค่ามูลค่าปัจจุบันของกระแสเงินสดรับสุทธิมีค่าเท่ากับต้นทุนการลงทุน แสดงว่าค่า IRR นั้นคือค่าที่ถูกต้อง
อีกวิธีหนึ่งในการหา IRR คือการใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ช่วยคำนวณ ซึ่งในปัจจุบันมีโปรแกรมคอมพิวเตอร์มากมายที่สามารถคำนวณ IRR ได้
ตัวอย่างการใช้ IRR ในการตัดสินใจลงทุน
สมมติว่าบริษัทแห่งหนึ่งมีโครงการลงทุนในเครื่องจักรใหม่มูลค่า 10 ล้านบาท โดยคาดว่าจะมีกระแสเงินสดรับสุทธิในปีแรก 3 ล้านบาท ปีที่สอง 4 ล้านบาท และปีที่สาม 5 ล้านบาท อัตราดอกเบี้ยเงินกู้ของบริษัทอยู่ที่ 10%
จากข้อมูลข้างต้น เราสามารถคำนวณ IRR ของโครงการได้ดังนี้
IRR = ?
NPV = -10 + 3/(1+0.1)^1 + 4/(1+0.1)^2 + 5/(1+0.1)^3
เมื่อคำนวณค่า NPV จะได้ค่าเท่ากับ 1.26
เนื่องจากค่า NPV มีค่ามากกว่าศูนย์ แสดงว่า IRR ของโครงการจะสูงกว่า 10%
หากเราลองสมมติค่า IRR ขึ้นมาทีละค่า พบว่าค่า IRR ที่ใกล้เคียงกับ NPV มากที่สุดคือ 12%
ดังนั้น สรุปได้ว่า โครงการลงทุนในเครื่องจักรใหม่ของ บริษัทแห่งนี้คุ้มค่าที่จะลงทุน เนื่องจาก IRR สูงกว่าต้นทุนการลงทุนที่ 10%
ข้อดีและข้อเสียของการใช้ IRR ในการตัดสินใจลงทุน
ข้อดีของการใช้ IRR ในการตัดสินใจลงทุนคือ
- เข้าใจง่าย สามารถใช้เปรียบเทียบโครงการลงทุนต่างๆ ได้ง่าย
IRR เป็นอัตราผลตอบแทนที่แสดงเป็นเปอร์เซ็นต์ ทำให้ผู้ลงทุนสามารถเข้าใจได้ง่าย และสามารถเปรียบเทียบโครงการลงทุนต่างๆ ได้ง่าย โดยโครงการที่มี IRR สูงกว่าย่อมคุ้มค่ากว่าโครงการที่มี IRR ต่ำกว่า
- ครอบคลุมถึงระยะเวลาคืนทุนของโครงการ
IRR คำนวณจากกระแสเงินสดรับสุทธิทั้งหมดของโครงการ ซึ่งรวมถึงกระแสเงินสดรับสุทธิที่เกิดขึ้นในอนาคตด้วย ทำให้ IRR ครอบคลุมถึงระยะเวลาคืนทุนของโครงการด้วย โดยโครงการที่มี IRR สูงกว่าย่อมมีระยะเวลาคืนทุนที่สั้นกว่าโครงการที่มี IRR ต่ำกว่า
ข้อดีของการใช้ IRR เหล่านี้ ทำให้ IRR เป็นเครื่องมือที่ได้รับความนิยมในการตัดสินใจลงทุน อย่างไรก็ตาม IRR ก็มีข้อเสียที่ต้องพิจารณาเช่นกัน
ข้อเสียของการใช้ IRR ในการตัดสินใจลงทุนคือ
- ขึ้นอยู่กับสมมติฐานของกระแสเงินสดรับสุทธิในอนาคต
IRR คำนวณจากกระแสเงินสดรับสุทธิในอนาคต ซึ่งขึ้นอยู่กับสมมติฐานต่างๆ เช่น ปริมาณการขาย ราคาสินค้าหรือบริการ เป็นต้น หากสมมติฐานเหล่านี้ไม่เป็นไปตามความเป็นจริง จะทำให้ IRR ที่คำนวณได้คลาดเคลื่อนได้
- ไม่สามารถเปรียบเทียบโครงการลงทุนที่มีระยะเวลาคืนทุนต่างกันได้
IRR ไม่สามารถเปรียบเทียบโครงการลงทุนที่มีระยะเวลาคืนทุนต่างกันได้ เนื่องจาก IRR ขึ้นอยู่กับระยะเวลาคืนทุนด้วย ดังนั้น โครงการที่มีระยะเวลาคืนทุนต่างกันอาจให้ IRR ต่างกันได้ แม้ว่าโครงการทั้งสองจะมีมูลค่าปัจจุบันสุทธิ (NPV) เท่ากัน
ดังนั้น ผู้ลงทุนควรพิจารณาข้อดีและข้อเสียของการใช้ IRR ประกอบกันก่อนตัดสินใจลงทุน รวมถึงการใช้ IRR ร่วมกับเครื่องมืออื่นๆ ในการประเมินความคุ้มค่าของโครงการ เพื่อให้ได้การตัดสินใจที่ถูกต้องและคุ้มค่ามากที่สุด
การประยุกต์ใช้ IRR ในการตัดสินใจลงทุน
IRR สามารถใช้ประยุกต์ใช้เพื่อการตัดสินใจลงทุนในหลากหลายรูปแบบ เช่น
- การลงทุนในสินทรัพย์ถาวร เช่น เครื่องจักร อาคาร โรงงาน
IRR สามารถใช้ประเมินความคุ้มค่าของการลงทุนในสินทรัพย์ถาวร เช่น การลงทุนซื้อเครื่องจักรใหม่ การลงทุนสร้างโรงงานใหม่ เป็นต้น โดยพิจารณาว่า IRR สูงกว่าต้นทุนการลงทุนหรือไม่
- การลงทุนในธุรกิจใหม่
IRR สามารถใช้ประเมินความคุ้มค่าของการลงทุนในธุรกิจใหม่ เช่น การลงทุนเปิดร้านใหม่ การลงทุนซื้อแฟรนไชส์ เป็นต้น โดยพิจารณาว่า IRR สูงกว่าต้นทุนการลงทุนหรือไม่
- การลงทุนในโครงการก่อสร้าง
IRR สามารถใช้ประเมินความคุ้มค่าของการลงทุนในโครงการก่อสร้าง เช่น การลงทุนสร้างถนน การลงทุนสร้างเขื่อน เป็นต้น โดยพิจารณาว่า IRR สูงกว่าต้นทุนการลงทุนหรือไม่
- การลงทุนในหลักทรัพย์
IRR สามารถใช้ประเมินความคุ้มค่าของการลงทุนในหลักทรัพย์ เช่น การลงทุนซื้อหุ้น การลงทุนซื้อกองทุนรวม เป็นต้น โดยพิจารณาว่า IRR สูงกว่าต้นทุนการลงทุนหรือไม่
ตัวอย่างการประยุกต์ใช้ IRR ในการตัดสินใจลงทุน
- บริษัทแห่งหนึ่งมีโครงการลงทุนในเครื่องจักรใหม่มูลค่า 10 ล้านบาท โดยคาดว่าจะมีกระแสเงินสดรับสุทธิในปีแรก 3 ล้านบาท ปีที่สอง 4 ล้านบาท และปีที่สาม 5 ล้านบาท อัตราดอกเบี้ยเงินกู้ของบริษัทอยู่ที่ 10%
จากข้อมูลข้างต้น เราสามารถคำนวณ IRR ของโครงการได้ดังนี้
IRR = ?
NPV = -10 + 3/(1+0.1)^1 + 4/(1+0.1)^2 + 5/(1+0.1)^3
เมื่อคำนวณค่า NPV จะได้ค่าเท่ากับ 1.26
เนื่องจากค่า NPV มีค่ามากกว่าศูนย์ แสดงว่า IRR ของโครงการจะสูงกว่า 10%
หากเราลองสมมติค่า IRR ขึ้นมาทีละค่า พบว่าค่า IRR ที่ใกล้เคียงกับ NPV มากที่สุดคือ 12%
ดังนั้น สรุปได้ว่า โครงการลงทุนในเครื่องจักรใหม่ของ บริษัทแห่งนี้คุ้มค่าที่จะลงทุน เนื่องจาก IRR สูงกว่าต้นทุนการลงทุนที่ 10%
จากตัวอย่างข้างต้น จะเห็นได้ว่า IRR สามารถใช้ประเมินความคุ้มค่าของการลงทุนในเครื่องจักรใหม่ โดยพิจารณาว่า IRR สูงกว่าต้นทุนการลงทุนหรือไม่
ผู้ลงทุนควรพิจารณาปัจจัยต่างๆ ที่เกี่ยวข้องอย่างรอบคอบก่อนตัดสินใจลงทุน รวมถึงการใช้ IRR ร่วมกับเครื่องมืออื่นๆ ในการประเมินความคุ้มค่าของโครงการ เพื่อให้ได้การตัดสินใจที่ถูกต้องและคุ้มค่ามากที่สุด