แนวทางการค้นหาและวิเคราะห์งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง เป็นขั้นตอนสำคัญในการวิจัยเชิงวิชาการ ช่วยให้นักวิจัยทราบถึงความรู้และแนวคิดที่มีอยู่ในปัจจุบันเกี่ยวกับประเด็นที่ศึกษา สามารถนำข้อมูลและข้อค้นพบจากงานวิจัยที่เกี่ยวข้องมาประกอบการพิจารณาในการตั้งสมมติฐาน การออกแบบการวิจัย และการวิเคราะห์ข้อมูลได้
แนวทางการค้นหางานวิจัยที่เกี่ยวข้อง
การค้นหางานวิจัยที่เกี่ยวข้องเป็นขั้นตอนสำคัญในการวิจัยเชิงวิชาการ ช่วยให้นักวิจัยทราบถึงความรู้และแนวคิดที่มีอยู่ในปัจจุบันเกี่ยวกับประเด็นที่ศึกษา สามารถนำข้อมูลและข้อค้นพบจากงานวิจัยที่เกี่ยวข้องมาประกอบการพิจารณาในการตั้งสมมติฐาน การออกแบบการวิจัย และการวิเคราะห์ข้อมูลได้
ในการค้นหางานวิจัยที่เกี่ยวข้อง สามารถทำได้จากแหล่งข้อมูลต่างๆ ดังนี้
- วารสารวิชาการ เป็นแหล่งข้อมูลงานวิจัยที่เชื่อถือได้มากที่สุด สามารถค้นหางานวิจัยที่เกี่ยวข้องได้จากฐานข้อมูลวารสารวิชาการต่างๆ เช่น Web of Science, Scopus, ScienceDirect เป็นต้น
- ฐานข้อมูลงานวิจัย เป็นแหล่งข้อมูลงานวิจัยที่รวบรวมจากแหล่งต่างๆ ทั่วโลก สามารถค้นหางานวิจัยที่เกี่ยวข้องได้จากฐานข้อมูลงานวิจัยต่างๆ เช่น Google Scholar, ERIC, ProQuest เป็นต้น
- เว็บไซต์ของหน่วยงานหรือองค์กรที่เกี่ยวข้องกับประเด็นที่ศึกษา เช่น เว็บไซต์ของมหาวิทยาลัย สถาบันวิจัย หรือหน่วยงานราชการ เป็นต้น
- เว็บไซต์ของชุมชนออนไลน์ เช่น เว็บไซต์ของเครือข่ายนักวิจัย หรือเว็บไซต์ของชุมชนวิชาการ เป็นต้น
ในการค้นหางานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ควรกำหนดคำค้น (keyword) ที่เกี่ยวข้องให้ชัดเจนและกระชับ เพื่อช่วยให้ได้ผลลัพธ์การค้นหาที่ตรงตามความต้องการมากขึ้น สามารถใช้คำพ้องความหมายหรือคำที่เกี่ยวข้องอื่นๆ เพิ่มเติมได้ เช่น ถ้าต้องการค้นหางานวิจัยเกี่ยวกับ “การส่งเสริมการท่องเที่ยว” สามารถใช้คำค้นได้ดังนี้
- การท่องเที่ยว
- การส่งเสริมการท่องเที่ยว
- การตลาดการท่องเที่ยว
- การพัฒนาการท่องเที่ยว
- การท่องเที่ยวเชิงนิเวศ
ตัวอย่างการค้นหางานวิจัยที่เกี่ยวข้อง
สมมติว่าต้องการทำวิจัยเกี่ยวกับ “ผลกระทบของการท่องเที่ยวต่อชุมชนท้องถิ่น” ในการค้นหางานวิจัยที่เกี่ยวข้อง สามารถใช้คำค้นได้ดังนี้
- การท่องเที่ยว
- ผลกระทบของการท่องเที่ยว
- ชุมชนท้องถิ่น
จากผลการค้นหา พบว่ามีงานวิจัยที่เกี่ยวข้องจำนวน 10 บทความ วิเคราะห์งานวิจัยเหล่านั้นแล้วพบว่า
- บทความที่ 1 ตีพิมพ์ในวารสารวิชาการระดับนานาชาติ วิธีการวิจัยเป็นการศึกษาเชิงปริมาณ พบว่าการท่องเที่ยวมีผลกระทบเชิงบวกต่อชุมชนท้องถิ่นในด้านเศรษฐกิจและสังคม
- บทความที่ 2 ตีพิมพ์ในวารสารวิชาการระดับชาติ วิธีการวิจัยเป็นการศึกษาเชิงคุณภาพ พบว่าการท่องเที่ยวมีผลกระทบเชิงลบต่อชุมชนท้องถิ่นในด้านสิ่งแวดล้อมและวัฒนธรรม
- บทความที่ 3 ตีพิมพ์ในเว็บไซต์ของหน่วยงานราชการ วิธีการวิจัยเป็นการศึกษาเชิงปริมาณ พบว่าการท่องเที่ยวมีผลกระทบต่อชุมชนท้องถิ่นในด้านต่างๆ ทั้งเชิงบวกและเชิงลบ
จากการวิเคราะห์งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง พบว่างานวิจัยส่วนใหญ่พบว่าการท่องเที่ยวมีผลกระทบต่อชุมชนท้องถิ่นทั้งเชิงบวกและเชิงลบ ขึ้นอยู่กับปัจจัยต่างๆ เช่น รูปแบบการท่องเที่ยว การจัดการการท่องเที่ยว และภูมิปัญญาท้องถิ่น ข้อมูลและข้อค้นพบจากงานวิจัยที่เกี่ยวข้องสามารถนำมาใช้ประกอบการพิจารณาในการตั้งสมมติฐาน การออกแบบการวิจัย และการวิเคราะห์ข้อมูลได้
แนวทางการวิเคราะห์งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง
เมื่อได้รวบรวมงานวิจัยที่เกี่ยวข้องแล้ว จำเป็นต้องทำการวิเคราะห์เพื่อพิจารณาความเกี่ยวข้อง ความน่าเชื่อถือ และคุณค่าของงานวิจัยเหล่านั้น การวิเคราะห์งานวิจัยที่เกี่ยวข้องสามารถทำได้โดยพิจารณาจากประเด็นต่างๆ ดังนี้
- ความเกี่ยวข้อง พิจารณาว่างานวิจัยนั้นเกี่ยวข้องกับประเด็นที่ศึกษาหรือไม่
- ความน่าเชื่อถือ พิจารณาว่างานวิจัยนั้นมีคุณภาพสูง เชื่อถือได้หรือไม่ พิจารณาจากปัจจัยต่างๆ เช่น แหล่งตีพิมพ์ วิธีการวิจัย ผลการวิจัย เป็นต้น
- คุณค่า พิจารณาว่างานวิจัยนั้นมีประโยชน์ต่อการศึกษาหรือไม่ พิจารณาจากเนื้อหาสาระ ข้อค้นพบ หรือข้อเสนอแนะต่างๆ
การค้นหาและวิเคราะห์งานวิจัยที่เกี่ยวข้องเป็นขั้นตอนสำคัญในการวิจัยเชิงวิชาการ ช่วยให้นักวิจัยทราบถึงความรู้และแนวคิดที่มีอยู่ในปัจจุบันเกี่ยวกับประเด็นที่ศึกษา สามารถนำข้อมูลและข้อค้นพบจากงานวิจัยที่เกี่ยวข้องมาประกอบการพิจารณาในการตั้งสมมติฐาน การออกแบบการวิจัย และการวิเคราะห์ข้อมูลได้
เมื่อได้รวบรวมงานวิจัยที่เกี่ยวข้องแล้ว จำเป็นต้องทำการวิเคราะห์เพื่อพิจารณาความเกี่ยวข้อง ความน่าเชื่อถือ และคุณค่าของงานวิจัยเหล่านั้น การวิเคราะห์งานวิจัยที่เกี่ยวข้องสามารถทำได้โดยพิจารณาจากประเด็นต่างๆ ดังนี้
ความเกี่ยวข้อง พิจารณาว่างานวิจัยนั้นเกี่ยวข้องกับประเด็นที่ศึกษาหรือไม่
ความน่าเชื่อถือ พิจารณาว่างานวิจัยนั้นมีคุณภาพสูง เชื่อถือได้หรือไม่ พิจารณาจากปัจจัยต่างๆ เช่น แหล่งตีพิมพ์ วิธีการวิจัย ผลการวิจัย เป็นต้น
คุณค่า พิจารณาว่างานวิจัยนั้นมีประโยชน์ต่อการศึกษาหรือไม่ พิจารณาจากเนื้อหาสาระ ข้อค้นพบ หรือข้อเสนอแนะต่างๆ
แนวทางการวิเคราะห์งานวิจัยที่เกี่ยวข้องมีดังนี้
- อ่านหัวข้อและบทคัดย่อ
ขั้นแรก ควรอ่านหัวข้อและบทคัดย่อของงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง เพื่อทำความรู้จักกับงานวิจัยนั้นๆ ว่าเกี่ยวข้องกับประเด็นที่ศึกษาหรือไม่ มีวัตถุประสงค์อะไร วิธีการวิจัยเป็นอย่างไร และผลการวิจัยเป็นอย่างไร
- อ่านเนื้อหาสาระ
เมื่ออ่านหัวข้อและบทคัดย่อแล้ว หากพบว่างานวิจัยนั้นเกี่ยวข้องกับประเด็นที่ศึกษาและน่าเชื่อถือ ควรอ่านเนื้อหาสาระทั้งหมดของงานวิจัย เพื่อพิจารณารายละเอียดต่างๆ เพิ่มเติม เช่น ตัวแปรที่ใช้ วิธีการวัดตัวแปร การวิเคราะห์ข้อมูล ผลการวิจัย และข้อเสนอแนะต่างๆ
- วิเคราะห์ความเกี่ยวข้อง
พิจารณาว่างานวิจัยนั้นเกี่ยวข้องกับประเด็นที่ศึกษาหรือไม่ โดยพิจารณาจากหัวข้อ วัตถุประสงค์ และเนื้อหาสาระ
- วิเคราะห์ความน่าเชื่อถือ
พิจารณาว่างานวิจัยนั้นมีคุณภาพสูง เชื่อถือได้หรือไม่ โดยพิจารณาจากปัจจัยต่างๆ เช่น แหล่งตีพิมพ์ วิธีการวิจัย ผลการวิจัย
- วิเคราะห์คุณค่า
พิจารณาว่างานวิจัยนั้นมีประโยชน์ต่อการศึกษาหรือไม่ โดยพิจารณาจากเนื้อหาสาระ ข้อค้นพบ หรือข้อเสนอแนะต่างๆ
จากการวิเคราะห์งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง นักวิจัยสามารถระบุช่องว่างในการวิจัย (research gap) ได้ว่าประเด็นใดที่ยังไม่มีการศึกษา หรือการศึกษายังไม่ครอบคลุมเพียงพอ นักวิจัยสามารถนำข้อมูลและข้อค้นพบจากงานวิจัยที่เกี่ยวข้องมาประกอบการพิจารณาในการตั้งสมมติฐาน การออกแบบการวิจัย และการวิเคราะห์ข้อมูลได้
ตัวอย่างเช่น หากนักวิจัยต้องการศึกษาผลกระทบของการท่องเที่ยวต่อชุมชนท้องถิ่น ควรพิจารณาปัจจัยต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับผลกระทบของการท่องเที่ยว เช่น รูปแบบการท่องเที่ยว การจัดการการท่องเที่ยว และภูมิปัญญาท้องถิ่น จากการวิเคราะห์งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง นักวิจัยอาจพบว่างานวิจัยส่วนใหญ่พบว่าการท่องเที่ยวมีผลกระทบต่อชุมชนท้องถิ่นทั้งเชิงบวกและเชิงลบ ขึ้นอยู่กับปัจจัยต่างๆ เหล่านี้ ดังนั้น นักวิจัยอาจตั้งสมมติฐานว่าการท่องเที่ยวเชิงนิเวศมีผลกระทบเชิงบวกต่อชุมชนท้องถิ่นในด้านสิ่งแวดล้อมและสังคมมากกว่าการท่องเที่ยวเชิงmass tourism โดยอาจออกแบบการวิจัยโดยใช้วิธีการวิจัยเชิงปริมาณเพื่อศึกษาผลกระทบของการท่องเที่ยวเชิงนิเวศต่อรายได้ของชุมชน อัตราการจ้างงาน มลพิษทางสิ่งแวดล้อม และความขัดแย้งในชุมชน เป็นต้น
นอกจากนี้ นักวิจัยควรพิจารณาการนำข้อเสนอแนะจากงานวิจัยที่เกี่ยวข้องมาใช้ในการวิจัยของตนด้วย เช่น หากงานวิจัยพบว่าการท่องเที่ยวเชิงนิเวศมีผลกระทบเชิงบวกต่อชุมชนท้องถิ่นในด้านสิ่งแวดล้อม แต่ก็มีผลกระทบเชิงลบต่อชุมชนท้องถิ่นในด้านสังคม เช่น ก่อให้เกิดความขัดแย้งระหว่างคนในชุมชน นักวิจัยอาจพิจารณาแนวทางการลดผลกระทบเชิงลบของการท่องเที่ยวเชิงนิเวศต่อชุมชนท้องถิ่น เช่น พัฒนาแนวทางการจัดการการท่องเที่ยวเชิงนิเวศอย่างยั่งยืน เพื่อให้การท่องเที่ยวเชิงนิเวศสามารถพัฒนาได้อย่างมีประสิทธิภาพและเกิดประโยชน์สูงสุดต่อชุมชนท้องถิ่น